On your left

Ég hef prufað bæði að vera með einkaþjálfara og reyna að skipuleggja sjálfann mig í æfingum og keppnum. Það getur verið ansi misjafnt hvernig maður skilgreinir “einkaþjálfara”, oftast fer það eftir kostnaði og metnaði hjá báðum aðilum.

Einfaldasta formið á einkaþjálfun að mínu mati er að hafa einhvern sem hefur góða þekkingu og reynslu, sem setur saman mánaðarlegt, eða vikulegt, æfingaplan. Planið byggir á almennri þekkingu um hvaða æfingar henta hverju sinni, og byggir á tímabili, tegund hjólara (götuhjólari, fjallahjólari, ofl) og markmiðum eins og keppnum eða stórum viðburðum.
Flóknasta formið, af því sem ég þekki, er einhver sem sér um allt sem tengist æfingum og keppnum, frá A til Ö. Æfingaplanið er sérhannað fyrir tegund hjólara, og þá mun nákvæmar (götuhjólari er sprettari eða klifrari? fjallahjólari er maraþon eða ólympísk týpa?), og miðar við power mælingar, greiningu á veikleikum og styrkleikum, og er sett undir smásjá þannig að hver dagur fær mikla athygli. Keppnisplanið er búið til í samræmi við þetta, þjálfarinn hefur reynslu af hvaða keppnir henta og hverjar ekki, og hvernig er best að raða upp svokölluðum “A-keppnum, B-keppnum og C-keppnum”. Álagspróf eru gerð reglulega til að athuga þróun á formi og fylgjast með því að æfingar séu að gera það sem þær eiga að gera.

En hvað er gott við að hafa þjálfara, hvað græðir maður mest af því, og hvað af þessu sem þjálfarinn býður upp á er hægt að leysa án hans?

Jú, þjálfarinn býr yfir ótrúlega miklu magni af reynslu og þekkingu. Hann hefur mögulega lesið allar bækurnar, greinarnar og viðtölin um æfingahugmyndir nútímans, en er það nóg?
Ég sé fyrir mér tvær tegundir af þjálfurum.

Annarsvegar sá sem hefur, jú, lesið allt um allar gerðir af æfingahugmyndafræðum, hefur lokið við þjálfunarnámskeiðin og getur þulið upp öll helstu hugtökin eins og TSS, NP, w’ balance, VAM, CTL, TSB ofl ofl. Hann þekkir þær pælingar sem eru gamaldags og hafa verið gerðar úreldar, og þekkir allar nýjustu aðferðirnar.

Hinsvegar er sá sem hefur sjálfur verið hinum megin við borðið, sem afreksíþróttamaður, og á að baki mörg ár af ótrúlega erfiðum æfingavetrum, tugi sigra, ósigra, og titla. Hann hefur farið í gegn um háu punktana og lágu punktana sem allir íþróttamenn upplifa, og hefur eigin reynslu af því að vera með þjálfara.

Persónulega myndi ég velja þann síðarnefnda. Að mínu mati skiptir bókaþekking gríðarlega miklu máli, og er grunnurinn af því að geta veitt ráðgjöf í æfingum, og að geta greint það sem vantar upp á til að íþróttamaðurinn geti orðið sterkari og betri. En það sem gerir þjálfarann enn betri er að hafa persónulega reynslu af því sem íþróttamaðurinn, sem hann er að aðstoða, er að ganga í gegn um. Það skiptir svo miklu máli að geta séð litlu smáatriðin sem eru að valda vandræðum, og sjást ekki á Strava eða Trainingpeaks. Það er svo margt sem íþróttamaðurinn sér sem þjálfarinn sér ekki, eins og andlega hliðin sem snýr að því hvernig er best að undirbúa sig fyrir stórmót, að takast á við aðra keppendur í miðri keppni, og að gleyma ekki til hvers maður er að þessu öllu.

Það sem mér finnst vera best við að hafa þjálfara er að taka af sjálfum mér ábyrgðina á því að búa til plan og fylgja því. Það hljómar kannski ekki vel, en staðreyndin er sú að það er auðveldara að svíkja sjálfann sig. Kannski er 4 tíma æfing á föstudaginn, sem inniheldur samtals um 30 mínútur af interval æfingum yfir þröskuld. Veðurspáin lítur vel út en þegar kemur að æfingunni er veðrið skelfilegt og aðstæður til æfinga ekki sem bestar. Hausinn fer í mínus, mann langar ekki að klæða sig í öll vetrarfötin og leggja af stað út í kuldann, og vera þar í ekki 1,2 eða 3, heldur 4 klukkutíma. Eftir tæpa 2 tíma er komið að interval æfingum og maður segir við sjálfann sig að það sé ekkert voðalega sniðugt að taka svona mikið á því í dag, líkaminn er þreyttur og það eru erfiðar æfingar um helgina. Það er kannski betra að stytta æfinguna til að forðast ofþjálfun og taka bara meira á því næst?
Þarna, fyrir mér, er þetta spurning um að vera góður við sjálfann sig og rúlla heim, sannfærður um að þetta hafi verið rökrétt ákvörðun.
En hvað ef æfingin var skipulögð af einkaþjálfaranum? Sá sem eyðir tíma í að setja saman plönin, spjallar við þig um árangurinn og framhaldið, og fær borgað fyrir það? Það er erfitt að óhlýðnast honum, þegar maður kemur heim fær maður skilaboð frá þjálfaranum, “afhverju kláraðiru ekki æfinguna í dag?”, mórallinn leggst yfir mann og manni líður eins og krakka í skóla sem skilaði ekki heimavinnunni.

Með góðri samsetningu af aga, metnaði, og vilja til að læra, er hægt að sjá um æfingarnar án aðstoðar. Eftir 3 ár með einkaþjálfa, sem gerði frábæra hluti fyrir mig og kom mér á “næsta level”, hef ég ákveðið að prufa að þjálfa sjálfann mig. Undanfarin 2 ár hef ég aðstoðað hina og þessa á Íslandi við æfingar og keppnisundirbúning, með góðum árangri. Ég hef meiri áhuga en mig grunaði á því að þjálfa og gefa af mér, en með tímanum hefur aukist sú tilfinning fyrir því að það sé ákveðin skylda að gefa af þeirri reynslu sem ég hef verið heppinn að geta safnað með því að keppa á atvinnumannastigi í hjólreiðum.

Það er endalaust hægt að lesa og læra um þessa hluti, svo lengi sem áhuginn er til staðar. Ekki gleyma þó að hafa gaman af þessu, stundum eru frjálsu, óskipulögðu dagarnir, bestu dagarnir. Hvort sem þú ert byrjandi eða lengra kominn, þá er mín besta ráðlegging einföld: vertu alltaf með einhvern betri/sterkari/sneggri fyrir framan þig eða með þér á æfingum. Spurðu þá sem hafa náð lengra en þú, út í allt milli himins og jarðar, oftast finnst þeim gaman að hjálpa til og gefa ráð.

Keppnissumarið 2017 er búið. 3.árið í röð sem ég get hef getað litið á hjólreiðar sem atvinnugrein, og beitt mér af fullu afli til þess að ná sem lengst í keppnishjólreiðum.

Það er magnað að fá tækifæri til að hugsa og gera allt tengt hjólum í svona langann tíma. Að fá að afreka hluti eins og að taka þátt í heimsmeistaramótum, evrópumeistaramótum og heimsbikarmótum. Að standa á sömu ráslínu og bestu fjallahjóla og cyclocross keppendur í heiminum. Að vera fagnað sem Íslending, keppandi á stigi í sportinu sem enginn Íslendingur hefur sést á áður. Að búa til ómetanlegar minningar fyrir framtíðina.

Það fylgja þessu ótal fórnir, og það tekur sinn toll að frysta allt annað í lífinu til að uppfylla stærsta drauminn. Keppnishjólreiðar, sérstaklega með erlenda búsetu, getur verið einmanalegt líf á köflum, og manni getur fundist maður vera að missa af vinum og fjölskyldu á meðan æfingar og keppnir taka forgang. Þetta er réttlætanlegur kostnaður þegar góðum árangri er náð, og tækifærin sem bjóðast fullnýtt, sem mér finnst ég hafa gert undanfarin ár.

Mér finnst þó mikilvægt að taka fram að þetta er ekki eins manns verkefni. Án fjárhagslegs stuðnings frá Novator og góðum vinum væri ekkert af þessu hægt, en áður en ég náði svona langt þurfti að byrja á því að leggja grunninn, í samstarfi við vini og fyrirtæki sem sjá tækifæri í samstarfi. Ég mun alla ævi vera þakklátur fyrir þá aðstoð sem ég hef fengið, styrkina sem hafa haldið mér á lofti, og stuðning vina og fjölskyldu.

Stór munur á þessu ári og árinu áður er hversu mikinn tíma fjallahjólið fékk, bæði á æfingum og í keppnum. Ég skilgreini mig sem fjallahjólara, þannig að það er eðlilegt að ég geri meira af því heldur en öðru. Ólíkt fyrstu árunum í sportinu, þegar ég tók þátt í nokkurnveginn öllu sem bauðst, þá hefur ákveðin sérhæfing fylgt því að klifra á hærra stig í alþjóðlegum keppnum.

Bikarmótin í fjallahjólum voru aðeins 3 talsins, en þó var gaman að geta mætt í þau öll, vel skipulögð af HFR og Tind. Upp úr stendur ný braut á Hvaleyrarvatni, skemmtilega krefjandi braut sem líkist brautum sem finna má erlendis.

RB Classic var merkileg keppni, en þrátt fyrir að hafa mætt til leiks í góðu formi 2014 og 2015, hafði mér ekki enn tekist að gera allt rétt í keppni þar sem keppnin getur endað á hverri sekúndu vegna erfiðrar brautar. Í ár gekk allt upp og ég stóð uppi sem sigurvegari, feginn að bæta þessarri keppni við safnið. Þetta er sennilega uppáhalds götuhjólakeppnin mín á Íslandi, að hluta til vegna þess að vegalengdin hentar mér, en helst vegna þess að brautin er byggð á „classic“ keppnunum í Belgíu og Hollandi, þar sem holóttir vegir og hellusteinar ráða ríkjum og láta keppnina snúast um meira en að hjóla hratt og í góðum hóp.

WOW Cyclothon stendur uppi sem hápunktur sumarsins í Íslenskum keppnum. Ég fékk tækifæri til að taka þátt með góðum vinum og spennandi útlendingum fyrir lið CCP. Með samstarfi við Zwift liðið sigraði liðið mitt eftir frábæra keppni. Það er eitthvað magnað við þessa keppni sem dregur mann að henni á hverju ári, en þetta ár er sennilega það besta hingað til.

Íslandsmeistaramótin í fjallahjólreiðum (ólympískum og maraþon) voru spennandi í ár, þökk sé góðri samkeppni frá Hafsteini sem virðist ætla að vera í góðu formi alla ævi. Vesturgatan hefur aldrei verið jafn góð, en ólíkt fyrra ári þar sem ég hjólaði alla leið einn, var keppnin þetta árið töluvert harðari og spennan entist alveg fram að lokametrunum. Sama gildir um ólympísku keppnina, ég leiddi keppnina en var aldrei með nógu öruggt forskot til að geta slakað á, þannig að ég þurfti að setja allt sem ég átti í þetta. Báðir titlarnir voru þó endurnýjaðir, sem gerir góða hluti fyrir mig í UCI keppnum erlendis, þökk sé stigunum sem þessar keppnir gefa.

Ferðalögin til Íslands eru stundum löng og gefa góðann tíma til að heilsa upp á sem flesta og njóta heimalandsins, en flestar eru þær þó heldur stuttar. Það gerir það enn verðmætara að heilsa upp á vini mína í Kríu, grípa góðann mat á Saffran, eða fylla á bensíntankinn fyrir keppnir sumarsins hjá Hreysti. Reglulegar heimsóknir til Iron viking fyrir Compressport vörur, og að heilsa upp á Rikka í Garmin búðinni, og ævinlega skemmtilegt spjall við Ævar á Slippnum á meðan hann forðar mér frá hellisbúa lúkkinu. Ferðalagið sjálft er í boði WOW air, sem hafa aðstoðað mig með ferðalögin frá upphafi. Í ár bættist við Skoda á Íslandi, eftir frábært samstarf við Skoda liðið sem ég keppti með í WOW Cyclothon árið 2016, og ég gæti ekki verið ánægðari með það sem við höfum gert og ætlum okkur saman í framtíðinni.

Eins og sjá má er listinn af stuðningsmönnum og styrktaraðilum langur og öflugur. Þetta er eina leiðin til að ná langt í sporti sem gengur á einhverju sem enskumælendur myndu kalla „grit“. Eins konar þörf fyrir að standa upp aftur eftir hvert áfall eða mistök.

Ef ég er ekki að gera þetta fyrir sjálfann mig, eða þá sem styðja mig og búast við góðum árangri, þá veit ég ekki afhverju ég er að þessu. Draumurinn er skýr: að ná eins langt og ég get, með þann tíma sem mér er gefinn, og þau tækifæri sem mér bjóðast. Þetta er gluggi sem lokast hægt og rólega, og ef maður stekkur ekki í gegn núna, þá verður það ekki gert seinna.

Takk allir fyrir mig í sumar. Takk fyrir að koma út að hjóla með mér, skoða brautir og blaðra um nýjustu græjurnar. Takk allir sem ég keppti við og veittu mér samkeppni. Takk fyrir að koma með í keppnisferðir og aðstoða mig með allt sem lætur mér líða eins og ég geti fókusað á eitt: að hjóla hratt. Takk fyrir að hafa trú á mér sem íþróttamanni, að líta upp til mín sem fyrirmynd, og leyfa mér að gefa af þeirri reynslu sem ég hef safnað. Takk fyrir að draga mig niður á jörðina þegar sjálfið nær aðeins of háum hæðum, takk fyrir að minna mig á afhverju ég er að þessu, og takk fyrir að hvetja mig áfram.